15.10.2022
Analizując sytuację wojny Rosji na Ukrainie nie sposób nie dostrzec zacieśniających się relacji Polski z Japonią. Przykładem tego było poświęcenia ostatniego dnia XXXI Forum Ekonomicznego zagranicznym inwestycjom w Polsce. Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda wraz z ambasadorem Japonii w Polsce Akio Miyajimą oraz ekspertami rozmawiali o wpływie japońskich inwestycji na rozwój polskiej gospodarki. Panel przyniósł kilka ciekawych informacji na temat japońskiej strategii inwestycyjnej w Unii Europejskiej i regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Elementem, na który warto zwrócić uwagę jest zmieniający się charakter japońskich inwestycji w naszym kraju. Pierwsze przedsięwzięcia japońskie, takie jak inwestycje Toyoty i Bridgestone koncentrowały się wokół branży motoryzacyjnej. Obecnie na terenie Polski działa około 350 japońskich firm. Ambasador Miyajima zwrócił uwagę na dywersyfikację japońskich inwestycji w Polsce, które w przyszłości powinny skupiać się wokół sektorów nowoczesnych technologii. Jako przykład przenoszenia zaawansowanych procesów biznesowych przywołano uruchomienie Globalnego Centrum Usług Biznesowych firmy JTI w Warszawie. Centrum odpowiada za wsparcie eksperckie oraz zarządzanie procesami w większości obszarów międzynarodowej działalności Grupy JTI. Centrum jest kluczowym elementem strategii ekspansji koncernu na rynku papierosów elektronicznych.
Kolejnym ciekawym obszarem jest współpraca w sektorze wytwarzania energii. Ambasada Japonii w Warszawie od wielu lat przywołuje współpracę w zakresie energetyki wodorowej i energetyki jądrowej jako priorytetowe obszary wymiany dwustronnej. Ambasador Miyajima stwierdził, że podobnie jak Polska japoński rząd przygotowuje własną strategię energetyczną głównie w oparciu o pragmatyczne podejście do kwestii bezpieczeństwa energetycznego. Po inwazji Rosji na Ukrainę i następujących perturbacjach na globalnych rynkach paliw, to pragmatyczne podejście jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Dlatego też strona japońska promuje mniej ekologiczne, lecz bezpieczne technologie energetyczne takie jak rozwiązania czystego węgla i wykorzystanie szarego wodoru. Zdaniem ambasadora Miyajimy tego typu rozwiązania mogą znaleźć szerokie zastosowanie w polskim sektorze energetycznym. Naturalnie Japonia oferuje również wsparcie w realizacji projektu budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej.
Od jakiegoś czasu na pierwszy plan przywoływana jest współpraca w obszarze energetyki odnawialnej. Jako przykład podobnych inwestycji ambasador Japonii wymienił plan pudowy fabryki pomp ciepła firmy Daikin w Ksawerowie, która jest elementem szerszej strategii inwestycyjnej na terenie całej Unii Europejskiej. We wrześniu japoński koncern poinformował o planach trzykrotnego zwiększenia mocy produkcyjnych na terenie Niemiec. Daikin nie jest jedynym producentem, który planuje wykorzystanie rosnącego popytu na pompy ciepła na terenie całej Europy. Firma Panasonic również zaprezentowała plany dużej inwestycji o wartości 145 milionów Euro, związanej z rozbudową fabryki pomp ciepła w Czechach.
Ambasador Miyajima przewiduje dalszą dywersyfikację japońskich inwestycji na terenie naszego kraju. Japonia upatruje korzyści w inwestycjach w Polsce. Po pierwsze jest to dostęp do dobrych i wysoko wykwalifikowanych pracowników. Po drugie dostęp do rynku UE. Po trzecie niższe koszty pracy, energii i prowadzenia biznesu. Ambasador wspomniał jednak, że obecna sytuacja geopolityczna, zawirowania na rynku energetycznym oraz niepewna sytuacja prawna, mogą działać odstraszająco. Jego zdaniem istotnym elementem przyciągania dalszych inwestycji powinna być strategia budowania atrakcyjnego wizerunku Polski na terenie Japonii. Ambasador Japonii zwraca uwagę na kluczową rolę instytucji rządowych, biznesowych i lokalnych, których celem jest zapewnienie lepszej komunikacji dwustronnej. W tym kontekście warto przywołać coraz lepszą współpracę japońskich podmiotów z partnerami z Dolnego Śląska. Podczas wrześniowego spotkania z wiceministrem klimatu i środowiska Ireneuszem Zyskim ambasador Miyajima wspomniał o współpracy w zakresie wytwarzania szarego wodoru. W drugiej połowie miesiąca delegacja przedsiębiorców i przedstawicieli samorządu województwa dolnośląskiego wzięła udział w Tokio Game Show, jednych z największych na świecie targach producentów gier komputerowych.
W kontekście aktywności japońskiej warto zwrócić uwagę na coraz silniejszą rywalizację podmiotów azjatyckich na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. Pokazuje przykład firm z Korei Południowej, które postrzegają obecne zmiany w sytuacji energetycznej jako impuls do nawiązania ściślejszej współpracy z państwami regionu EŚW i zbudowania dobrze rozpoznawalnej marki. Rząd w Seulu próbuje zaznaczyć różnice pomiędzy inwestycjami chińskimi proponowanymi w formacie 16+1 a inwestycjami koreańskimi, które mają być kojarzone głównie z nowoczesnymi technologiami. Wystąpienie ambasadora Miyajimy Akio pokazuje, że Japonia będzie stosować podobną strategię. Japoński ambasador zaznaczył, że Polska powinna starannie dobierać partnerów inwestycyjnych w skali globalnej. Jego zdaniem nasz kraj powinien „mądrze zdecydować, czyimi przyjaciółmi w Azji chcemy być”. Komentarz ten wskazuje na postępującą rywalizację z Chinami, ale także z Koreą Południową na rynkach zagranicznych.
Co więcej Ambasador Miyajima podał kilka przyczyn, dla których Polska powinna stawiać na współpracę z Japonią. Po pierwsze Japonia posiada długą i bogatą tradycję współpracy z Polską. Japońskie firmy „były jednymi z pierwszych, które odkryły ogromny potencjał Polski” i rozwijają inwestycje w naszym kraju od lat 90. Kolejną zaletą jest wysoka jakość japońskich inwestycji, które oferują perspektywy rozwoju i kształcenia dla polskich pracowników. Kolejnym kluczowym elementem są „wspólne wartości i priorytety” polityki zagranicznej. W tej sytuacji ważne jest jednolite stanowisko Polski i Japonii w odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainie. Rządy Polski i Japonii muszą zjednoczyć się w wywieraniu presji międzynarodowej na władze w Moskwie. Podobnie jak Polska władze Japonii zadeklarowały również pomoc dla Ukrainy oraz osób, które musiały uciekać przed konfliktem. Konflikt na Ukrainie, który rodzi wiele wyzwań w zakresie bezpieczeństwa i rozwoju gospodarczego, daje możliwości do pokazania jedności, nakreślenia wspólnych priorytetów i podkreślenia wspólnych wartości kreujących przyszłą współpracę Polski i Japonii.