W przeciwieństwie do roku ubiegłego, który rozpoczął się od napięć w relacjach dwustronnych wokół sporu na Morzu Południowochińskim, wizyta szefa chińskiej dyplomacji w Indonezji odbyła się w duchu współpracy zorientowanej przede wszystkim na przeciwdziałaniu pandemii koronawirusa. Indonezja najbliżej ze wszystkich państw ASEAN współpracuje z Chinami w zakresie walki z pandemią oraz programu szczepień, opartych w dużym stopniu na leku chińskiego przedsiębiorstwa Sinovac Biotech. Indonezja otrzymała już 3 mln dawek szczepionki CoronaVac oraz materiały do produkcji kolejnych 15 mln dawek. Szef chińskiej dyplomacji spotkał się najpierw w północnej Sumatrze z ministrem ds. relacji z Chinami Luhutem Binsarem Pandjaitanem. Na spotkaniu największy nacisk postawiono na współpracę z ramach programu szczepień na COVID-19, projektów infrastrukturalnych, rozwoju cyfrowego oraz bezpieczeństwa morskiego. Tuż przed spotkaniem przedstawiciele obu państw byli świadkami podpisania protokołów ustaleń z zakresu rozwijania bezpieczeństwa cybernetycznego (co zostało odnotowane przez chińskie media jako duże zwycięstwo nad amerykańską propagandą zorientowaną na blokadę chińskich rozwiązań technologicznych) i współpracy technologicznej oraz nad projektem „Two Countries, Twin Parks”, będącym inicjatywą władz chińskiej prowincji Fujian. Z racji tego, że Luhut Binsar Pandjaitan pełni również funkcję ministra koordynującego ds. morskich i inwestycji poruszono temat zacieśnienia współpracy dwustronnej w zakresie naukowych badań morskich, ochrony środowiska naturalnego, misji ratunkowych i przeciwdziałania katastrofom naturalnym oraz bezpieczeństwa morskich szlaków handlowych. Politycy poruszyli także temat perspektywy rychłego uruchomienia grupy roboczej ds. handlu dwustronnego oraz komitetu ds. współpracy morskiej.
Dzień później w stolicy Indonezji Wang Yi spotkał się z minister spraw zagranicznych Retno Marsudi, która poruszyła istotny temat jakim jest deficyt w handlu dwustronnym z Chinami, które są głównym partnerem gospodarczym. Co prawda, w okresie od stycznia do listopada 2020 roku deficyt spadł do 7 mld USD w porównaniu do 15,4 mld USD w 2019 roku, niemniej jednak minister Marsudi zwróciła uwagę na potrzebę obniżenia lub całkowitego usunięcia taryf celnych na główne towary eksportowane przez Indonezję, takie jak olej palmowy, owoce, ryby, ptasie gniazda. Kulminacją spotkania szefów dyplomacji było podpisanie pięciopunktowego konsensu, składający się z następujących deklaracji: kontynuacji współpracy mającej na celu zwalczanie pandemii COVID-19, zwiększenia chińskiego importu i inwestycji, jak również dalszego rozwoju zainicjowanych projektów rozwojowych, wzmacniania współpracy regionalnej w formacie Chiny-ASEAN poprzez skoordynowane przeciwdziałanie pandemii oraz szybkie wdrożenie regulacji Wszechstronnego Regionalnego Partnerstwa Gospodarczego (RCEP), implementacji postanowień deklaracji o postępowaniu stron na Morzu Południowochińskim oraz szybkiego opracowania Kodeksu Postępowania na Morzu Południowochińskim, a także wspólnego promowania multilateralizmu.
Przy okazji wizyty chińskiego ministra spraw zagranicznych rozpoczęto w Indonezji masowy program szczepień chińską szczepionką produkowaną przez Sinovac Biotech. Prezydent Joko Widodo poddał się szczepieniu chińskim lekiem, co było transmitowane w telewizji w celu promocji programu, a także zachęcenia obywateli do wzięcia w nim udziału. Jest to tym bardziej istotne, że w Indonezji zanotowano największą liczbę zakażeń w Azji Południowo-Wschodniej – 846 tys. oraz 24,6 tys. zgonów.
W Pekinie dużą uwagę przywiązuje się również do monitorowania współpracy Dżakarty z Waszyngtonem. Wang Yi nie rozmawiał przecież z pionem wojskowym z którym Pekin ma dość ograniczone możliwości dialogu. Podczas gdy relacje z Chinami mają głównie charakter gospodarczy, to w przypadku zagadnień związanych z bezpieczeństwem na pierwszy plan wysuwają się Stany Zjednoczone. Mimo pewnych przeszkód jak amerykańskie embargo na transfer uzbrojenia do Indonezji w latach 1999-2005 z powodu pogwałcenia praw człowieka w Timorze Wschodnim, to jednak współpraca z zakresu bezpieczeństwa stanowi fundament relacji dwustronnych. Stany Zjednoczone również zdają sobie sprawę z tego jak ważną rolę Indonezja pełni w regionie, o czym najlepiej świadczy niedawno odtajniona amerykańska strategia wobec Indo-Pacyfiku z 2018 roku, gdzie bezpośrednio wymienia się Indonezje w grupie państw regionu, z którymi należy pogłębić relacje bilateralne. Do tego w kolejnych trzech latach Indonezja będzie odpowiedzialna za prowadzenie dialogu z Waszyngtonem – to w ramach „partnerskich dialogów” ASEAN.
Główne wyzwania dla bezpieczeństwa w Indonezji to przeciwdziałanie organizacjom terrorystycznym, a także sytuacja na Morzu Południowochińskim w pobliżu Wysp Natuna. Mimo tego, że Indonezja nie jest oficjalnie stroną w sporze to jednak dochodzi do nakładania się roszczeń morskich forsowanych przez Pekin i Dżakartę na tym obszarze. Do wyjątkowej eskalacji napięć pomiędzy Chinami i Indonezją doszło na przełomie 2019/2020 roku, co nie uszło uwadze Waszyngtonu, który zniósł restrykcje wizowe (nałożone w związku z jego zaangażowaniem w pogwałcenie praw człowieka w Timorze Wschodnim) dla indonezyjskiego ministra obrony Prabowo Subianto, dzięki czemu była możliwa jego wizyta w Stanach Zjednoczonych w połowie października 2020 roku. Minister Subianto mimo tego, że był obiektem amerykańskich sankcji, sprzyja współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, w których zresztą odbył szkolenie wojskowe, podobnie jak 15-25% indonezyjskich oficerów, którzy sprawują później najważniejsze stanowiska.
Nowa administracja amerykańska musi jednak mieć na uwadze, że indonezyjski rząd jest przede wszystkim zorientowany na sprawy wewnętrzne i ceni sobie równowagę w relacjach pomiędzy Chinami i Stanami Zjednoczonymi. Dlatego mało prawdopodobnym jest zachęcenie Dżakarty do większego udziału w koalicji zorientowanej na równoważenie Chin w regionie w takich formułach jak QUAD, tym bardziej, że Indonezja nie jest nawet zainteresowana odgrywaniem przewodniej roli w ramach ASEAN.
