23.10.2023
Wydarzenia ostatnich miesięcy miały na celu umocnienie strategicznego partnerstwa między Polską i Koreą Południową. W lipcu odbyła się oficjalna wizyta prezydenta Yoon Suk-yeola w Polsce, a w jej trakcie zorganizowano Forum Gospodarcze Korea -Polska, które przyniosło nowe porozumienia o współpracy w takich obszarach jak energetyka, infrastruktura, obronność i zaawansowane technologie. W niecały miesiąc później potencjalnie miało odbyć się kolejne spotkanie wysokiego szczebla w Korei Południowej, jednak wizyta prezydenta Andrzeja Dudy została odwołana – według strony południowokoreańskiej - ze względu na warunki pogodowe. We wrześniu strategiczne partnerstwo zostało omówione w trakcie Krynica Forum, a Korea Południowa była wiodącym wystawcą na tegorocznym Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego. Jednocześnie w Korei Południowej pojawiły się obawy związane z możliwym zahamowaniem obecnego tempa rozwoju partnerstwa wynikające z: pogorszenia relacji między Polską i Ukrainą, limitów kredytów eksportowych związanych z przemysłem zbrojeniowym oraz wyborami parlamentarnymi.
Ilość podpisanych memorandów o współpracy oraz zwiększenie częstotliwości spotkań wysokiego szczebla i środowisk biznesowych wskazują, że Korei Południowej zależy na jak najszybszym budowaniu mechanizmów trwałego partnerstwa odpornych na zmiany polityczne lub sytuację geopolityczną. Istotnym elementem współpracy nadal pozostaje gospodarka i koreańskie inwestycje w Polsce, do których zachęca Seul. KOTRA przygotowała specjalny przewodnik inwestycyjny dla koreańskich firm. Warto zauważyć, że w opisie przewodnika wśród zalet Polski położono nacisk nie tak jak dotychczas na przynależność do Unii Europejskiej (choć nadal podkreślono zalety geograficznego położenia i niższych kosztów produkcji w porównaniu do Europy Zachodniej), ale na potencjał Polski jako „logistycznego hubu” dla projektów odbudowy Ukrainy.
Drugim istotnym filarem współpracy może stać się sektor bankowy, wspierający inwestycje. Na początku października została zawarta umowa między koreańskim KB Kookmin Bank a Bankiem Pekao w zakresie usług bankowości korporacyjnej. Z kolei w lipcu zostało podpisane trójstronne memorandum między Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) oraz koreańskimi Export-Import Bank of Korea (KEXIM) i Korea Trade Insurance Corporation (K-SURE). Współpraca ma obejmować wsparcie dla inwestycji w takich sektorach jak infrastruktura, przemysł czy energetyka odnawialna oraz promować wymianę handlową. Warto zauważyć, że w tym memorandum znalazły się zapisy dotyczące współfinansowania projektów korzystnych dla Polski i krajów sąsiadujących – co oznacza projekty powojennej odbudowy Ukrainy. Kwestia ta wyrasta na istotną płaszczyznę możliwej trójstronnej współpracy, a prezydent Yoon Suk-yeol zadeklarował pomoc dla odbudowy Ukrainy w wysokości ponad 2,3 mld USD (część za pośrednictwem długoterminowych niskooprocentowanych kredytów w ramach Korea Economic Development Cooperation Fund). W tym roku swoje biuro w Polsce otworzył Industrial Bank of Korea (decyzja o otwarciu została podjęta w 2018 roku, ale proces przedłużył się z powodu pandemii COVID-19), a w Katowicach i Wrocławiu działają europejskie oddziały Shinhan Bank i Woori Bank. Działalność tych banków związana jest z obecnością południowokoreańskich firm chcących stworzyć w Polsce wschodnioeuropejski hub samochodów elektrycznych. Jednocześnie warto podkreślić, że koreańskie banki komercyjne nie planują ekspansji do Europy Środkowej i rozszerzania usług np.: dla klientów indywidualnych, skupiając się na wspieraniu koreańskich firm, których liczba w Polsce przekroczyła już 330. Wsparcie finansowania projektów nie dotyczy wyłącznie koreańskich firm wchodzących na polski rynek, szczególnie w obszarze przemysłu zbrojeniowego. 19 października Korea Trade Insurance Corporation i KOTRA wydały pierwszą „gwarancję partnerską” dla firmy Youngpoong Elecronics, która jest zaangażowana w projekt eksportu haubic K9 do Polski. Gwarancje partnerskie mają za zadanie zapewnić kapitał obrotowy, aby móc szybko zrealizować dostawy do Polski, co jest prezentowane na arenie międzynarodowej jako jeden z atutów koreańskiego przemysłu obronnego. KOTRA zapowiedziała wydanie kolejnych gwarancji dla sektora MŚP zaangażowanego w przemysł obronny.
W związku z tym, że Polska jest postrzegana przez Koreę Południową jako istotny partner przy realizacji projektów dotyczących powojennej odbudowy Ukrainy, Seul z niepokojem odnotował możliwość pogorszenia się relacji między Warszawą i Kijowem. Jednocześnie w artykułach prasowych relacjonujących wypowiedź premiera Mateusza Morawieckiego o możliwym wstrzymaniu dostaw broni do Ukrainy podkreślano, że Polska nie zamierza wycofać się z szerokiego wsparcia Ukrainy. Decyzja ta nie wpłynęła także na współpracę polsko-koreańską w obszarze zbrojeniowym: Polska nadal zamierza modernizować armię.
Dużo większe obawy wzbudziły wybory parlamentarne oraz kłopoty z finansowaniem drugiego etapu kontraktów zbrojeniowych – do tego stopnia, że odbiły się na giełdzie. Problem z finansowaniem wynika z limitów kredytów, które mogą udzielić koreańskie banki – ich podniesienie wymaga zgody koreańskiego rządu. W obliczu opóźnień Hyundai Rotem, producent czołgów K2 odnotował spadek w notowaniach na giełdzie. Warto także zauważyć, że pierwszy podpisany kontrakt przez koreańskie firmy i opinie publiczną był traktowany jako „zwykła” umowa sprzedażowa – natomiast przy drugim kontrakcie, dotyczącym także transferu technologii poprzez lokalną produkcję w Polsce wzrosły oczekiwania. Powoduje to sytuację, w której rosną obawy związane z możliwą zmianą władzy w Polsce – proces zmiany limitów finansowania w państwowych instytucjach jak Korea Export-Import Bank wymaga czasu, a finansowanie z instytucji prywatnych odpowiednich zabezpieczeń. Dla Korei Południowej czas jest w obecnej sytuacji kluczowy: nowy polski rząd może wycofać się z planów związanych z zakupem kolejnych partii uzbrojenia. Jedną z możliwości jest zmniejszenie liczby czołgów i haubic w drugim kontrakcie. Dla Korei Południowej, która ma ambicje by stać się jednym z czołowych eksporterów broni jest to istotna lekcja na przyszłość – rozważane jest stworzenie systemu na kształt amerykańskiego Foreign Military Financing, umożlwiającego udzielanie pożyczek na zakup koreańskiego sprzętu wojskowego, a także zwiększenie limitów w ramach Korea Export-Import Bank. Rząd południowokoreański pozostaje na stanowisku, że pełna realizacja kontraktów zbrojeniowych z Polską jest strategicznym działaniem na drodze do budowania silnego przemysłu obronnego.
Z punktu widzenia Korei Południowej realizacja umów zbrojeniowych oraz budowa elektrowni jądrowej w Polsce są strategiczne – mają stanowić wejście do Europy dwóch kluczowych przemysłów, zbrojeniowego i energetycznego. Jednocześnie współpraca w obu tych obszarach może zostać zagrożona przez zmianę władzy w Polsce – zbytnie uzależnianie się od Korei może być jednym z argumentów dla rezygnacji z części umów. Po wynikach wyborów spadki na giełdzie zanotowały koreańskie firmy zbrojeniowe LIG Nex1, Hyundai Rotem, Hanwha Systems i Korea Aerospace. Strategiczne partnerstwo Polski i Korei Południowej znajduje się w przełomowym momencie, który wymaga ustalenia priorytetowych obszarów współpracy, niezależnych od zmiany politycznej. Rozwój możliwości finansowania oraz debata dotycząca zwiększenia limitów przez stronę koreańską wskazuje, że Seul zakłada dalszy rozwój współpracy z Polską. Z tej perspektywy po utworzeniu nowego polskiego rządu kontynuacja spotkań wysokiego szczebla będzie oczekiwana przez Koreę Południową – także jako gest zapewnienia o chęci dalszego rozwoju partnerstwa strategicznego.