FocusOSA #2: Polityka w ASEAN

W polityce państw Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-wschodniej coraz ważniejsze miejsce zajmuje walka z terroryzmem, integracja infrastrukturalna w ramach ASEAN oraz działania na rzecz przełamania izolowania Kataru. 23 października Marawi w południowych Filipinach zostało odbite z rąk terrorystów działających na tym obszarze w imieniu tzw. Państwa Islamskiego (ISIS) od maja tego roku. Zostało ono odbite z rąk terrorystów działających na tym obszarze w imieniu tzw. Państwa Islamskiego (ISIS) od maja tego roku.

Opublikowano: 10 listopada 2017
Czerwony napis "archiwum" w białej ramce na środku czerwonego tła/Red text "archive" in a white frame in the center of the red background

Mateusz Chatys

Dzięki broni dostarczonej przez rząd chińskich było możliwe zlikwidowanie dwóch przywódców tej organizacji kierujących walkami na Filipinach, a także uwolnienie 17 zakładników. Przykład ten sugeruje, że Pekin coraz bardziej angażuje się w problemy globalne i jest gotów wspierać inne państwa w walce z terroryzmem. Do niedawna to Stany Zjednoczone zaopatrywały Filipiny w sprzęt wojskowy, ale po kontrowersjach związanych ze sposobem zwalczaniem przestępczości narkotykowej przez prezydenta Duterte, Waszyngton wycofał się ze współpracy. W to miejsce dość naturalnie weszły Chiny. Bezpardonowa walka filipińskiego rządu z narkotykami wywołała także sprzeciw Unii Europejskiej, ale Rodrigo Duterte zapowiedział, że nie ulegnie naciskom zagranicznym w stosunku do prowadzonej przez niego polityki wewnętrznej. W tej sytuacji prezydent Filip poszukuje partnerów, którzy forują zasadom nieingerencji w  wewnętrzne sprawy. Tym samym daje to możliwość budowy przez Chiny i Rosję wpływów na Filipinach co będzie skutkowało próbami stworzenia z Filipin przeciwwagi dla działań Waszyngtonu w Azji.

W aspekcie integracji ASEAN w obszarach logistycznej, obrony oraz spraw podatkowych  należy wskazać na trzy spotkania, które wyznaczyły kierunki prowadzenia polityki na najbliższy okres w tym zakresie. Jednym z nich było kolejne spotkanie ministrów transportu z państw ASEAN-u w Singapurze. Niepokojącą informacją jest jednak to, że malezyjski minister transportu zapowiedział wprowadzenie dodatkowych opłat za wjazd pojazdów zarejestrowanych w Singapurze, a docelowo dla wszystkich zagranicznych pojazdów. De facto przeczy to ustaleniom podjętym w czasie spotkania. Widać zatem, że wypracowanie wspólnego stanowiska może być trudne zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę czynniki zewnętrzne tak jak ochrona środowiska i koszta z tym związane.

Niewątpliwie jednak widoczne są postępy państw partnerskich w obszarze obrony. Ustalenia z 11 spotkania ministrów obrony ASEAN głównie dotyczyły zwalczania terroryzmu oraz zapewnienia bezpieczeństwa na morzu. Na przykładzie Filipin widać, że współpraca w walce z ekstremizmem rozwija się i przynosi wymierne efekty. Oprócz tego wspólne działania jak na przykład patrole na rzece Mekong zwiększają bezpieczeństwo i ułatwiają zwalczanie przestępczości zorganizowanej, takiej jak handel narkotykami czy oszustwa telekomunikacyjne. Ponadto chiński minister obrony Chang Wanquan, podczas spotkania minister obrony na Filipinach, wyszedł
z inicjatywą organizacji wspólnych manewrów na Morzu Południowochińskim, co może stać się pierwszym krokiem na drodze do unormowania sporów terytorialnych i zwiększenia wzajemnego zaufania w tej materii.

Wietnam jako organizator spotkania ministrów finansów z państw Wspólnoty Gospodarczej Azji i Pacyfiku nie tylko podkreślił swoją rolę w regionie, ale mógł podzielić się doświadczeniem, które zdobył przez ostatnie lata swojego rozwoju gospodarczego. Najwięcej czasu poświęcono rozmowom dotyczącym ujednolicenia systemów podatkowych oraz mechanizmom, które będą w stanie uchronić poszczególne państwa przez ewentualnymi kryzysami na rynkach międzynarodowych.

Interesującym wątkiem są działania władz Kataru w państwach ASEAN. Obecność przedstawicieli rządu Kataru i licznej grupy biznesmenów w ostatnich miesiącach w Azji Południowo-Wschodniej była bardzo widoczna. Oczywiście naturalnie związane z faktem, iż takie państwa jak Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Egipt i Bahrajn zerwały stosunki z Katarem. Katar zatem próbuje wyjść z izolacji międzynarodowej przez muzułmańskie państwa ASEAN. Katarscy przedstawiciele odwiedzili między innymi Malezję i Indonezję, a w planach jest również Singapur. Spotkania na najwyższym szczeblu odbywały się w bardzo dobrej atmosferze, główną osią rozmów były kwestie gospodarcze. Środki finansowe jakimi dysponuje Katar mogą w znaczący sposób wesprzeć przedsiębiorstwa działające w tych państwach. Biorąc jednak pod uwagę liczne deklaracje związane ze zwalczaniem i przeciwdziałaniem terroryzmowi jest to kontrowersyjna decyzja. Można zatem wyciągnąć wnioski, iż szansa na rozwój gospodarczy jest znacznie ważniejszą kwestią niż bezpieczeństwo globalne oraz to w jaki sposób są finansowane organizacje terrorystyczne. Tego rodzaju aktywność może jednak doprowadzić do podjęcia przez Chiny stanowczych działań, nie tylko ze względu na rosnącą pozycję Kataru, ale również przez to, że Chiny będą aspirowały do roli państwa dbającego o bezpieczeństwo na arenie międzynarodowej. W tym przypadku ważnym posunięciem jest nabycie przez Qatar Airways udziałów o wartości ponad 660 mln USD w Cathay Pacific. Tu ponad 30% udziałów ma chińska Air China co może działać na rzecz dalszej współpracy między Katarem a Chinami. Początkowo linie lotnicze z Kataru chciały kupić udziały w amerykańskiej firmie American Airlines, ale ta propozycja od razu została odrzucona przez prezesa firmy – Douga Parkera. Wspólne działania Kataru i Chin to swego rodzaju ratunek Cathay, która zmagała się w ostatnim czasie z poważnymi problemami finansowymi, a dzięki nowym środkom finansowym będzie mogła ustabilizować swoją pozycję. Jednak do tej pory decyzja o zakupie akcji przez firmę z Bliskiego Wschodu spowodowała spadek cen akcji na giełdzie. Specjaliści z zakresu transportu twierdzą, że może dojść do poważnego konfliktu interesu pomiędzy Swire, Air China i Qatar Airways, co mogło być jednym z powodów takiej reakcji na rynkach finansowych.

ul. Franciszkańska 1/5 (pok. 205)
91-431, Łódź
tel. 42 665 54 82
OSA@uni.lodz.pl

Funduszepleu
Projekt Multiportalu UŁ współfinansowany z funduszy Unii Europejskiej w ramach konkursu NCBR